HFM

„Chcę rządzić światem!” – oznajmiła Madonna w wywiadzie, którego udzieliła na początku kariery. Ambitnego celu nie udało się zrealizować w sensie dosłownym, natomiast jeżeli chodzi o świat muzyki, to piosenkarka ma go pod kontrolą.


Na scenach wciąż pojawiają się utalentowane młodsze wokalistki. Mimo to Madonna Louise Ciccone ani myśli przechodzić na emeryturę. Nagrywa przebojowe płyty i świetnie wypada na koncertach.

Niepokonana
Urodziła się w 1958 roku – tym samym co Michael Jackson i Prince. Obaj utalentowani muzycy odeszli od nas przedwcześnie – Jackson zmarł 25 czerwca 2009 w wieku 50 lat, Prince 21 kwietnia 2016, mając 57. Madonna jednak świetnie się trzyma i aż kipi twórczą energią. W 2023 roku mija 40 lat od wydania jej debiutanckiego albumu, zatytułowanego po prostu jej imieniem. Z tej okazji przygotowuje uroczystą trasę koncertową „Celebration Tour”. Natomiast 16 sierpnia kończy 65 lat, co z pewnością zostanie odpowiednio zaakcentowane. Na razie kulisy obchodów jubileuszu nie są znane, ale artystka zdążyła przyzwyczaić fanów do niespodzianek, a nawet ekscesów. Należy się więc spodziewać nie lada pompy.

Droga na szczyt
Przyszła na świat w prowincjonalnym Bay City w stanie Michigan. Jako dziecko uczęszczała do katolickich szkół podstawowych. Po zakończeniu nauki w Rochester Adams High School zaczęła studiować taniec na Uniwersytecie Michigan. Równocześnie pobierała lekcje baletu u Christophera Flynna. To za jego namową rzuciła studia i w 1978 roku przeniosła się do Nowego Jorku.
Kiedy tam przyjechała, miała przy sobie zaledwie 35 dolarów. Obecnie należy do najlepiej zarabiających piosenkarek. Jej majątek netto w 2022 roku wyceniano na 940 milionów dolarów (dane portalu Ecocnn). Dawało jej to siódme miejsce na liście najbogatszych muzyków. Przewodził Kanye West z wynikiem 1,9 mld USD, druga była Rihanna z kwotą 1,7 mld USD, a pomiędzy nią a Madonną uplasowali się jeszcze Jay-Z (1,4 mld), Paul McCartney (1,3 mld), Andrew Lloyd Webber (1,2 mld) i Herb Alpert (950 mln USD).

Pierwszym zajęciem Madonny była sprzedaż pączków w cukierni należącej do sieci Dunkin’ Donuts. Nie popracowała tam długo. „Wyrzucili mnie, bo bawiłam się wtryskarką do dżemu” – stwierdziła w programie „The Tonight Show”. Żeby zarobić na chleb, imała się rozmaitych zajęć dorywczych. Pracowała jako szatniarka w restauracji, kelnerka, pozowała do nagich zdjęć. Równocześnie była członkinią kilku grup tańca nowoczesnego i brała udział w castingach do musicali. Właśnie jako tancerka dostała angaż do zespołu rewiowego francuskiego piosenkarza Patricka Hernandeza (przebój „Born To Be Alive”). W czasie jego występów w Paryżu zadebiutowała też w roli wokalistki, śpiewając chórki w zespole towarzyszącym artyście.
Kiedy wróciła do Nowego Jorku, w rozwoju kariery pomógł jej ówczesny partner, znany didżej Mark Kamins (zmarł 14 lutego 2013 w wieku 57 lat). „Musiałam mu sporo obiecać, żeby puścił kasetę z piosenką ‘Everybody’ w moim wykonaniu” – mówiła Madonna w „The Tonight Show”. – Kiedy to zrobił, wszyscy ruszyli do tańca. Poczułam nagły przypływ szczęścia. Moje marzenie się spełniło.” Kaseta trafiła później do Seymoura Steina, szefa Sire Records, który zgodził się wydać „Everybody” na singlu (premiera 6 października 1982).

„Mieszkałam wtedy w Upper West Side i byłam bez grosza – wspomina artystka. – Zastanawiałam się, czy cokolwiek w życiu mi się uda. Pewnego dnia usłyszałam, że moja piosenka leci w radiu. To był magiczny moment.”
Pierwszy większy sukces przyniosło jej nagranie „Holiday” (1983). Utwór świetnie się nadawał do tańca, więc często był grany w dyskotekach. Świat jednak nie od razu oszalał na punkcie jego wykonawczyni. Stało się to dopiero rok później, kiedy kolejna piosenka Madonny – „Like A Virgin” – dotarła do pierwszego miejsca amerykańskiej listy przebojów. To za jej sprawą o  artystce zrobiło się głośno.

Skandale
Drzwi do międzynarodowej sławy otworzyły jej nie tylko przebojowe piosenki. Nie mniejsze znaczenie dla zdobycia popularności miały liczne skandale. Pozowała nago malarzom i fotografom, a także wystąpiła w kontrowersyjnym filmie „A Certain Sacrifice”, nakręconym w latach 1979-80. W 1985 roku został on wydany na kasetach wideo. Był też wyświetlany na nocnych seansach w kinach. Nie zdobył jednak licznej widowni. Znacznie szerszym echem odbił się występ Madonny na pierwszej gali nagród MTV w 1984 roku. Artystka zaśpiewała wówczas „Like A Virgin”, ale to nie piosenka, a sposób jej prezentacji wywołał zgorszenie. Ubrana w mało skromną suknię ślubną i welon Madonna zeszła na scenę z kilkumetrowej atrapy weselnego tortu, zrzucając po drodze szpilki. W końcowym fragmencie występu wokalistka tarzała się po scenie, odsłaniając podwiązki i skąpo zakryte pośladki, co zszokowało zgromadzoną w sali publiczność oraz telewidzów w wielu krajach. „Kiedy skończyłam i wróciłam do garderoby, menedżer powiedział, że to koniec mojej kariery” – wspomina dziś artystka ze śmiechem. – Były to czasy, w których, żeby zdobyć sławę, nie należało pokazywać pupy. Teraz jest odwrotnie.”

Kontrowersyjny występ w MTV bynajmniej Madonnie nie zaszkodził. Zdobyła już fanów przebojem „Holiday” i miała na koncie kilka innych popularnych utworów, w tym „Material Girl”. W teledysku promującym to nagranie naśladuje Marilyn Monroe – gwiazdę amerykańskiego kina przełomu lat 50. i 60. XX wieku – i jej piosenkę „Diamonds Are A Girl’s Best Friend” z komedii „Mężczyźni wolą blondynki”.
„Nile Rodgers (instrumentalista i producent nagrań – przyp. aut.) chciał, żeby album ‘Like A Virgin’ zapowiadała piosenka ‘Material Girl’” – wspominała artystka w ubiegłorocznym wywiadzie. – Wtedy nikt nie pytał mnie o zdanie. Wyobrażacie sobie, że były kiedyś takie czasy?”
Madonna sama zaprosiła Rodgersa do pracy nad jej drugim longplayem. Muzyk odniósł wcześniej sukces z grupą Chic i był świeżo po nagraniu z Davidem Bowie przebojowego krążka „Let’s Dance” (1983). Dlatego wszyscy liczyli się z jego opinią.

Ostatecznie jednak wydawca albumu „Like A Virgin” zaakceptował tytułowy utwór na singiel promocyjny. Tekst wywołał falę krytyki, która dodatkowo rozsławiła piosenkarkę. Dalszy rozgłos zapewnił wspomniany występ na gali MTV. Madonna stała się rozchwytywana i od tej pory każdy wybryk uchodził jej na sucho.
Na początku pandemii dała się sfilmować nago w wannie. „Covid-19 nie interesuje się tym, jak jesteś popularny, jak bogaty, jak śmieszny, jak mądry, gdzie mieszkasz, ile masz lat i jakie fantastyczne historie możesz opowiedzieć – oznajmiła światu, zanurzona po ramiona w wodzie. –  W obliczu koronawirusa wszyscy są równi.”

Gdy minął szczyt pandemii, Madonna pojawiła się w nowojorskim klubie „The Boom Boom Room”. Na barowej ladzie – w prześwitującej koronkowej bluzce i czarnych szortach – zaśpiewała piosenki „Hung Up” (z albumu „Confessions on a Dance Floor”) i „I Don’t Search I Find” (z „Madame X”). Impreza zbiegła się z nowojorskimi Dniami Dumy, jak przyjęło się nazywać tamtejsze coroczne święto społeczności LGBTQ. Piosenkarka od wielu lat walczy z dyskryminacją mniejszości seksualnych. Nie mogło jej więc zabraknąć na uroczystości.
Krótki występ Madonny oglądały gwiazdy muzyki i filmu. W barze zgromadzili się m.in. Lance Bass (były członek boysbandu N Sync), Andy Cohen (producent i prezenter telewizyjny), Adam Lambert (wokalista współpracujący z grupą Queen), Jon Batiste (muzyk, lider zespołu Stay Human) i Zachary Quinto (aktor znany m.in. z serii filmów „Star Trek”). Iście celebrycki skład. Na finał Madonna pociągnęła z butelki łyk szampana, a następnie wypluła alkohol na ladę. Cała ona.

Sława
Międzynarodową sławę Madonny ugruntowała piosenka „Material Girl”. Później każdy album piosenkarki był dobrze przyjmowany przez melomanów i odkrywał jej kolejne oblicza. Artystka słynie z nowatorskich realizacji. Nie ma formalnego wykształcenia muzycznego, ale gra na kilku instrumentach. W dzieciństwie ćwiczyła na pianinie, później na gitarze. Od longplaya „Music” lubi sobie na niej akompaniować w czasie śpiewania niektórych piosenek. Twierdzi, że perkusję opanowała przy nagraniach Elvisa Costello. Przede wszystkim jednak ma smykałkę do otaczania się właściwymi ludźmi. Długo współpracowała z kompozytorem muzyki filmowej i producentem nagrań Patrickiem Leonardem. Razem z nim nagrała longplaye „True Blue” – z hitami „La isla bonita” i „Papa Don’t Preach” – a także „Like A Prayer” oraz „Ray Of Light”. Współautorem i współproducentem jej hitu „Take A Bow”, wydanego na „Bedtime Stories”, jest wokalista r’n’b Kenneth Brian Edmonds, znany jako Babyface. Elektroniczne aranżacje utworów na krążku „Ray Of Light” wymyślił William Orbit. Kiedy powstawały nagrania na „Music” za konsoletą siedział Mirwais Ahmadzaï, francuski spec od muzyki tanecznej. Zaś jednym z producentów kompozycji na „Like A Prayer” był Prince. Długo można by  wymieniać nazwiska znanych muzyków, którzy pomogli Madonnie osiągnąć sukces. A potwierdza go siedem nagród Grammy, którymi została uhonorowana. i 28 nominacji do tej statuetki.

Artystka wydała do tej pory 14 studyjnych albumów. Jeśli zliczyć wszystkie jej krążki (zarówno single, jak i płyty długogrające), to ich łączny nakład jest oceniany na ponad 300 mln egzemplarzy. Pod tym względem Madonna wyprzedziła wszystkie swoje rywalki, a nawet trafiła do Księgi Rekordów Guinnessa. Podsumowaniem tej spektakularnej kariery jest wydany w 2022 roku album „Finally Enough Love: 50 Number Ones”, zawierający 50 piosenek, które królowały na listach przebojów.

Film
Równolegle z karierą piosenkarską Madonna pojawia się na ekranie. Zagrała w ponad 20 filmach. Jednym z jej ciekawszych wcieleń aktorskich jest występ w obrazie „Rozpaczliwie poszukując Susan” (1985). Rozgłos przyniosła jej też rola Evy Perón w ekranizacji musicalu „Evita”, którego teatralna wersja zadebiutowała w 1977 roku. Film z Madonną w roli tytułowej miał premierę w 1996 roku. Za główną rolę w tym dramacie historycznym  Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej uhonorowało artystkę Złotym Globem (w kategorii „najlepsza aktorka w musicalu/komedii”). Pokonała w rywalizacji o tę nagrodę utalentowane kontrkandydatki: Glenn Close, Frances McDormand, Debbie Reynolds i Barbrę Streisand. Statuetkę wręczała Nicole Kidman. „Udał mi się ten rok i za sporo rzeczy jestem wdzięczna – powiedziała Madonna. – Film był dla mnie fantastyczną przygodą, zarówno artystyczną, jak i duchową. Dużo się nauczyłam (…) Jestem wdzięczna za piękną muzykę, którą napisali Andrew Lloyd Webber i Tim Rice. Oni nas wszystkich zainspirowali.”

Zdobywcy Złotych Globów często są w tym samym roku honorowani Oscarami. Madonny ten zaszczyt nie spotkał. Mimo to wykonała na oscarowej gali piosenkę „You Must Love Me”, która promowała album z muzyką z „Evity”.
Żeby zaśpiewać wszystkie utwory, Madonna musiała pod ich kątem ustawić głos. Pobierała lekcje śpiewu, dzięki którym odkryła nowe możliwości wokalne.
Na ekranie nie zawsze była tak dobra, jak na scenie. W pracy aktorskiej zaliczyła nie tylko wzloty, ale i upadki. Otrzymała kilka Złotych Malin, przyznawanych za najgorszą aktywność filmową. W tej kategorii może śmiało konkurować z Sylvestrem Stallone, który jest rekordzistą z dziesięcioma Malinami. Madonna otrzymała je m.in. za role w obrazach: „Niespodzianka z Szanghaju”, „Kim jest ta dziewczyna?”, „Rejs w nieznane” i za parominutowy epizod w filmie „Śmierć nadejdzie jutro” o przygodach Jamesa Bonda.
Madonna pracowała też za kamerą. Wyreżyserowała komedię „Mądrość i seks” oraz melodramat „W.E. Królewski romans”.

Polskie akcenty
Fani artystki pamiętają zapewne, że w 1999 roku została uhonorowana Fryderykiem – nagrodą polskiej Akademii Fonograficznej, złożonej z ponad 1000 artystów, dziennikarzy oraz specjalistów związanych z fonografią. Madonna otrzymała wyróżnienie w kategorii „najlepszy album zagraniczny” za „Ray Of Light”. W grupie nominowanych znaleźli się wtedy: Lenny Kravitz z longplayem „5”,  Goran Bregović („Ederlezi”), Eric Clapton („Pilgrim”) oraz Massive Attack („Mezzanine”).
„Ray Of Light” był zresztą przełomowym krążkiem w karierze wokalistki. Madonna pracowała przy nim z nową ekipą muzyków, a nagrania – wspólnie z Madonną i paroma innymi specjalistami – wyprodukował William Orbit. To dzięki niemu przeboje iskrzyły nowoczesnymi efektami elektronicznymi, które później długo dominowały na listach bestsellerów. Orbit pomógł zresztą odnieść sukces wielu artystom. Jednym z efektów jego pracy jest album „13” grupy Blur. Jednak wymieniając jego producenckie osiągnięcia, zwykle na pierwszym miejscu stawia się właśnie „Ray Of Light”. Album otrzymał Grammy w czterech kategoriach, a także wiele innych nagród.
Drugi polski akcent związany z Madonną to sprawa całkiem świeża. Jej zdjęcie zdobi okładkę pierwszego tegorocznego wydania magazynu „Vanity Fair”. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że piosenkarka pozuje w stroju zaprojektowanym przez Katarzynę Konieczko. Jej awangardowe projekty nosiły na przykład Fergie oraz Jennifer Lopez. Teraz dołączyła do nich Madonna.

Aktualnie
Piosenkarka przygotowuje się do „Celebration Tour”. Trasa rozpocznie się 15 lipca w Vancouver, a następnie obejmie 39 miast w USA i Kanadzie, by 14 października dotrzeć do Londynu. W Europie zapowiedziano 20 koncertów. Mimo że ich lista wciąż się zwiększa, to na razie nie pojawia się informacja o Polsce. Potwierdzono natomiast występ w Berlinie, gdzie Madonna zaśpiewa 28 listopada.
Media już obliczają dochody z tournée. Piosenkarka wielokrotnie pokazała, że potrafi zarabiać koncertach. Jej występy to nie same piosenki, ale całe show z atrakcyjną oprawą świetlną, barwnymi kostiumami, porywającymi układami tanecznymi, niekiedy nawet z odważnymi elementami akrobatyki. Przygotowanie takiego widowiska wymaga nie lada pracy, ale Madonna już wielokrotnie udowodniła, że nie bez powodu jest nazywana królową popu. Wystartowała trasą „The Virgin Tour” (1985), na której każdy koncert oglądało przeciętnie 10000 fanów. Później przeszedł „Who’s That Girl World Tour” (1987) z ponadtrzykrotnie wyższą frekwencją. W latach 2008-09 pobiła kobiecy rekord przychodów z tras, kiedy jej tournée „Sticky & Sweet Tour” przyniosło 408 milionami dolarów.

Prywatnie
Wiek nie stanowi dla artystki problemu. Nadal ubiera się wyzywająco, a na zębach nosi coraz to inne nakładki ze złotem i diamentami. „Zakładam je od dawna, bo mam brzydkie zęby” – wyjaśnia. W zachowaniu zdrowia pomagają jej regularne ćwiczenia. Ma zajęcia sportowe pięć dni w tygodniu; uprawia jogę i doskonali się w tańcu. W utrzymaniu kondycji pomaga odpowiednia dieta. Dobowe menu Madonny składa się z pięciu niskokalorycznych posiłków. Artystka zaczyna dzień od soku grejpfrutowego i jajek. Przed lunchem przegryza baton proteinowy, a w południe zjada zupę miso z brązowym ryżem. Na obiad jada sałatki warzywne, a na kolację danie z komosy ryżowej. Później już tylko orzechy i owoce.
Po otrzymaniu Złotego Globu za „Evitę” Madonna spoważniała i wycofała się z marzeń o rządzeniu światem. Miała już wtedy bardziej przyziemne plany.
„Zamierzam kontynuować artystyczną karierę, tworzyć muzykę, grać w filmach i mieć więcej dzieci.” Dorobiła się sześciorga – dwojga własnych i czworga adoptowanych. Cztery lata temu wydała krążek „Madame X”, który promowała występami. Teraz znów będzie koncertować. Jak widać, swoje plany realizuje z powodzeniem. Oby tak dalej!

Dyskografia studyjna:
1.    Madonna (1983)
2.    Like a Virgin (1984)
3.    True Blue (1986)
4.    Like a Prayer (1989)
5.    Erotica (1992)
6.    Bedtime Stories (1994)
7.    Ray of Light (1998)
8.    Music (2000)
9.    American Life (2003)
10.    Confessions on a Dance Floor (2005)
11.    Hard Candy (2008)
12.    MDNA (2012)
13.    Rebel Heart (2015)
14.    Madame X (2019)

Grzegorz Walenda
03/2023 Hi-Fi i Muzyka