HFM

Ars Sonora 2022

Muzyka:
Realizacja: 

W XVII wieku kościół franciszkanów w Zamościu był największą polską świątynią barokową. W czasie zaborów stał się szpitalem wojskowym i magazynem, zaś w XX wieku – siedzibą kina i liceum plastycznego. Funkcje sakralne odzyskał dopiero w 1994 roku. Po starannej renowacji w 2021 powrócił do dawnej świetności, a finałem konserwatorsko-liturgicznej odysei było poświęcenie organów, wybudowanych przez zacną wołomińską firmę Zych. I oto ukazała się płyta demonstrująca rozległe możliwości nowego instrumentu. Przewodnikiem tej prezentacji jest Jan Bokszczanin. Na inauguracyjny fonograficznie recital wybrał osiem utworów, tworzących przekrój europejskiej muzyki organowej ostatnich 300 lat, od Johanna Sebastiana Bacha do Pawła Łukaszewskiego (ur. 1968). Dzieła ułożono chronologicznie, z dwoma wyjątkami; otóż najbardziej monumentalne kompozycje, czyli „Gloria Patri” Łukaszewskiego i Chorał a-moll Francka, stanowią półmetkową kulminację i finał programu. W wirtuozerskiej, hieratycznej, a jednocześnie żarliwej interpretacji Bokszczanina możemy podziwiać organowe perły, hity i odkrycia: bogactwo planów dźwiękowych i głębię duchowości Couperina, skoczne figuracje Dandrieu, pastoralną eteryczność Lefébure-Wely’ego, karkołomne przeskoki w klimacie i tempie improwizacji Surzyńskiego, modlitewne zadumanie Borowskiego. Warto poznać ten album.

 

Hanna Milewska
Hi-Fi i Muzyka -3/2024

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Musicae Antiquae Collegium Varsoviense/
/Marcin Sompoliński
Patrycja Betley (perkusja)
WOK 2023

Muzyka:
Realizacja: 

Tytuł tej płyty to semantyczny majstersztyk. „Composites” – „Kompozyty”, kompozytorzy bez kilku liter, jakby „nie do końca kompozytorzy”, specjalnie wymyślone słowo. Ale słowo „kompozyt” istnieje naprawdę i oznacza materiał niejednorodny, złożony z co najmniej dwóch składników o różnych właściwościach; ich połączenie cechuje się lepszymi parametrami niż składowe. Leszek Możdżer gra kompozytową dwuznacznością: na tle zapisanej przez siebie w partyturze partii orkiestry improwizuje partię fortepianu. To, co już wymyślone, stapia się z tym, co dopiero wymyślane. Na poziomie muzycznym spotykają się dwa światy: zespół instrumentów dawnych, zbudowanych i używanych według zasad panujących do początków XIX wieku, i współcześnie skonstruowany fortepian marki Fazioli; orkiestra na co dzień towarzysząca śpiewakom w operach baroku i klasycyzmu oraz jazzman indywidualista. Efektem artystycznej syntezy jest sześć utworów. Wyobraźnia melomana stanowi trzeci składnik tych kompozytów – dzięki niej można zobaczyć i usłyszeć spiralę rzeczywistości, krążącej wokół pępka zdarzeń („Compositum II”), pokój pełen luster pamięci („Ballad for Lars”), błyskotliwie stylizowany postwebernowski minikoncert fortepianowy (rewelacyjne „Compositum III”) czy fowistyczne malowidło (szalone bębny w „Compositum IV”). Możdżer zaordynował strój 432 Hz (niższy niż współcześnie przyjęte 440 Hz), przez co dźwięk instrumentu Fazioli staje się łagodniejszy, bliższy miękkiemu brzmieniu dawnych skrzypiec czy wiolonczel. Płyta Możdżera z MACV to kolejny piękny, cenny kompozyt w dyskografii Warszawskiej Opery Kameralnej, obok albumów z innymi jazzmanami – Marcinem Maseckim i Krzysztofem Herdzinem. Klasyka plus jazz, plus wyobraźnia! Na uwagę zasługuje również strona edycyjna. Album ukazał się nie tylko na CD, ale również na winylu w efektownym niebieskim kolorze. To jednak nie koniec, bowiem dla kolekcjonerów przygotowano prawdziwą gratkę. W solidnym tekturowym pudełku znalazły się: certyfikat autentyczności z odręcznym podpisem Leszka Możdżera, pięknie wydana i bogato ilustrowana książeczka w czterech językach, specjalna edycja płyty, tym razem wytłoczona na białym winylu, z rozchodzącymi się promieniście akcentami w odcieniach granatu i ciemnego błękitu, pod nią zaś – w gąbkowej przegródce – kaseta magnetofonowa, przygotowana w Szwajcarii. Box powstał w limitowanej liczbie 500 egzemplarzy i nie jest dostępny w żadnej popularnej sieci dystrybucji. Można go (jeszcze) zamówić wyłącznie przez stronę internetową WOK-u. Wydawca zapewnia, że kiedy nakład się wyczerpie, nie zostanie wznowiony. Wyjątkowość ma swoją niebagatelną cenę: 777 zł.

 

 

Hanna Milewska
Hi-Fi i Muzyka -3/2024

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ciepliński/Bies
Irrberge
Andrzej Ciepliński (klarnet)
Tymoteusz Bies (fortepian)
DUX 2022

Recenzja w numerze 6/2023

„Irrberge” to „Błędne góry” – autochtoniczna nazwa mazurskich Majnegór, w której to okolicy duet Ciepliński/Bies odpoczywał po nagraniu płyty.
Wybór utworów odzwierciedla pandemiczny stan ducha tandemu instrumentalistów i nastrój wokół nich – kompozycje Pendereckiego, Debussy’ego, Poulenca, a zwłaszcza Wajnberga
to muzyczna opowieść o stanie zagrożenia, samotności i przemijaniu. Klimatyczna interpretacja znajduje celny kontrapunkt w wysmakowanej oprawie graficznej albumu.

Czytaj więcej...

DUX 2022

Muzyka:
Realizacja: 


Piękna okładka. I wzruszająca. Dwoje ludzi, spowitych w matowiejących blaskach zorzy, idzie ku horyzontowi. Tak razem szli przez życie Grażyna i Andrzej Krzanowscy, utalentowani kompozytorzy i pedagodzy. Nieodżałowanej pamięci Andrzej (zmarł w 1990 roku, w wieku zaledwie 39 lat) na przedstawianym albumie znów spotkał się z Grażyną. Przypomniany tu został jego Kwartet smyczkowy nr 2 (1988). I bardzo dobrze, ponieważ dorobek tego artysty kojarzymy głównie z utworami akordeonowymi i wokalno-instrumentalnymi eksperymentalnymi „Audycjami”. II kwartet kipi od pomysłów we wszystkich obszarach, zwłaszcza w rytmie i artykulacji. To ciąg zaskakujących zwrotów akcji i zmian aury dźwiękowej. I mistrzowski finał, w którym napięcie sięga zenitu i nie przynosi rozwiązania. A zaraz potem „Adagietto” (1982) Grażyny – błyskotliwa, bolesna kpina z nadanego tytułu. Zwarty zapis zaburzonego, chorego trwania, odmierzanego upiornie brzmiącym pizzicatowym zegarem, z codą- -glissandem w nicość. Kwartety nr 2 (1980) i nr 3 (2011) Krzanowskiej dzielą trzy dekady – i zmiana podejścia do muzycznej narracji. Dawniej było to myślenie odcinkami, segmentami; później – linearność i spójność, bez wyodrębnionych części dzieła. Nazwy nadane częściom II kwartetu to poezja: Domando – Ballo – Andante – Barbaro – Coda, a w autorskim przekładzie: „pytam – czy zabawa, czy zniewolona duma i tęsknota, czy walka i ciche odejście…?”. Niezwykłe wskazówki dla słuchaczy, ale przede wszystkim – dla wykonawców. Kwartet Antarja potrafił je odczytać z wielką wrażliwością i wirtuozerią.

 

Hanna Milewska

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Deutsche Grammophon 2023

Muzyka:
Realizacja: 


„Hisaishi” to japońska wersja nazwiska „Jones” i takie właśnie przybrał autor omawianego albumu – Mamoru Fujisawa. Jego idolem jest bowiem słynny amerykański kompozytor oraz producent popu i jazzu Quincy Jones. Drugi podziwiany przez niego Amerykanin to John Williams, mistrz muzyki filmowej. Hisaishi bywa nazywany „japońskim Williamsem” ze względu na swoje dokonania w dziedzinie soundtracków; podobnie jak Williams ambitnie rozwija też karierę twórcy muzyki symfonicznej. Przedstawiany tu album zawiera muzykę do filmów Hayao Miyazakiego, tytana w kategorii anime. Znajdziemy tu tematy z tak znanych tytułów, jak „Księżniczka Mononoke”, „Ruchomy zamek Hauru”, „Podniebna poczta Kiki” czy „Mój sąsiad Totoro”. Układ ścieżek nie odpowiada chronologii powstania filmów; wynika z nastroju, tempa i aranżacji materiału. A muzyka? Sprawi wielką przyjemność nie tylko fanom japońskiej animacji, lecz wszystkim, którzy cenią bogactwo i rozmach orkiestracji, inteligentną stylizację, melodyjność motywów i wartką narrację. Hisaishi świetnie wykorzystuje chóry (w tym dziecięce). Celnie obsadza partie wokalne (dorosłe głosy brzmiące dziecięco-młodzieńczo-hermafrodytycznie). We fragmentach nawiązuje do najlepszych kompozycji Bacharacha i jazzu (synkopowane rytmy, charakterystyczne solowe partie fortepianowe). Na płytę bonusową trafiły dwa utwory (brawurowa „Karuzela życia” i anglojęzyczna wersja jednej z piosenek). Można nigdy wcześniej nie słyszeć o Hisaishim i Miyazakim, a zachwycić się tym albumem..

 

Hanna Milewska