Bôłt, Dux 2018
Muzyka:
W latach 70. XX wieku Zygmunt Krauze kilkakrotnie znalazł inspirację w folklorze. Wyznał: „[…] odczuwałem naturalną potrzebę wykąpania się w nurcie nowych dźwięków, dawniej bardzo dla mnie wulgarnych, brutalnych i nieznośnych”. Krauze nie wykorzystał ludowości w typowy dla kompozytorów sposób, czyli na zasadzie cytatu melodii, zastosowania skali (np. góralskiej) czy użycia rytmu wiejskiego tańca. Wybrał metodę „cytatów brzmienia”, czyli kompleksowego „wszczepiania” fragmentów ludowej sonosfery (część melodii jest grana na ludowym instrumencie na tle odgłosów przyrody etc.) w tkankę autorskiego utworu. Np. w „Idyll” fujarkowe improwizacje pastuszków sąsiadują z rechotaniem żab i grzmotami, a góralska kapela ma tę samą dźwiękową wartość co polifonia krowich dzwonków. Niezwykłym utworem jest „Folk Music”. Cytat brzmienia obejmuje tutaj kilkunastominutowy czas przed koncertem symfonicznym, kiedy muzycy przy pulpitach rozgrywają się. Niektórzy robią to na fragmentach utworów ludowych; może tak akcentują swoje pochodzenie, a może po prostu muzyka ludowa i klasyczna mają dla nich wspólny mianownik – warsztat gry. Na dwupłytowym albumie czterokrotnie rozbrzmiewa tradycyjna melodia „Światówka sandomierszczanka” w wykonaniu genialnego skrzypka ludowego Stanisława Gąsowskiego. Na motywach „Światówki” oparł Krauze cykl wariacji „Aus aller Welt stammende”. Wspaniały efekt przynosi działanie określane przez kompozytora jako tworzenie muzyki z innej muzyki – z muzyki ludowej.
Hanna Milewska
Źródło: HFiM 05/2018
