DUX 2015
Muzyka:
Realizacja: Niemiecki poeta Wilhelm Müller (1793-1827) zmarł na zawał tuż przed swymi 33. urodzinami. Nie zdążył usłyszeć pieśni, które do jego wierszy skomponował Franz Schubert. Schubert, syfilityk, zmarł niecałe dwa miesiące po Müllerze, w wieku 31 lat, nie doczekawszy publikacji pełnego drugiego cyklu pieśni do słów Müllera. Choć w rzeczywistości nie poznali się osobiście, wspólnie wydali dwa dzieła, które zapewniły im nieśmiertelność: „Schöne Müllerin” i „Winterreise” – w sumie 44 pieśni o życiu jako wędrowaniu. Bohaterowie obu cykli to właściwie jedna i ta sama osoba – młodzieniec odrzucony przez ukochaną kobietę i przez społeczność, jak w letargu idący przed siebie, ku śmierci. W „Pięknej młynarce” wędruje przez sielskie krajobrazy, kwieciste łąki, szumiące strumyki; natomiast piesza „Podróż zimowa” to powolny marsz przez zastygły, zamarzły krajobraz. Wspomnienia, sny, fantazje – korowód obrazów i dźwięków przepływa przez wyobraźnię lirycznego narratora, a każda pieśń to mały monodram wokalno-aktorski. Interpretacji obu cykli podjęli się tenor Karol Kozłowski i pianistka Jolanta Pawlik. Nagrali i wydali „Piękną młynarkę” (2012; nagroda „Hi-Fi i Muzyki”) i „Podróż zimową” (2015). Zimowe podróżowanie z tymi artystami to, nie wahajmy się przyznać, przeżycie wstrząsające. To muzyczna wiwisekcja stanów psychicznych, których, na zasadzie transgresji, możemy doświadczyć za pośrednictwem śpiewaczego medium. Każde słowo, ba, wręcz każda sylaba, każde zawieszenie głosu, każda zmiana dynamiki i tempa sprawiają ból. Gdy fraza zaśpiewana spokojnie, mezzoforte, kończy się nagle dramatycznym krzykiem („Wasserflut”); gdy wrak człowieka ostatnim zrywem agonii rzuca oskarżenie światu („Der Leiermann”); gdy bohater milknie, a fortepian, jak widmo, podejmuje narrację – wtedy recenzentowi też brakuje słów. Tej niezwykłej płyty trzeba po prostu posłuchać. n Andrzej Milewski
Źródło: HFiM 12/2015
