Dux 2017
Muzyka:
Kwartety smyczkowe Szymona Laksa (1901-1983) nie są dziś szczególnie znane. Ich kompozytor – utalentowany skrzypek, ale też tłumacz i pisarz – skomponował pięć kwartetów, lecz dwa pierwsze nie przetrwały wojny i dziś uznaje się je za zaginione. Pozostałe przypomina Messages Quartet, złożony z absolwentek UMiFC w Warszawie oraz Akademii Muzycznej w Krakowie. Kompozycje są utrzymane w stylu neoklasycznym. Odnajdziemy w nich echa muzyki ludowej, jazzu i ekspresjonizmu. W otwierającym płytę „III kwartecie smyczkowym” Laks wykorzystał motywy siedmiu melodii ludowych, pochodzących z Wielkopolski, Mazowsza i Podhala. Ukończony w 1962 roku „IV kwartet smyczkowy” ma zupełnie odmienny charakter. Ten trzyczęściowy utwór, który w 1965 roku został wyróżniony w Konkursie Królowej Elżbiety w Brukseli, śmiało czerpie z jazzu i bluesa, obalając granice dzielące muzykę klasyczną i rozrywkową. Powstały rok później „V kwartet smyczkowy” to utwór zabarwiony ekspresjonizmem; gęsty i złożony, a mimo to przejrzysty i komunikatywny. Warto się zasłuchać w te, niesłusznie dziś zapomniane, kompozycje. Twórczość Szymona Laksa, żyjącego po II wojnie światowej we Francji, zdecydowanie zasługuje na przypomnienie.
Robert Ratajczak
Źródło: HFiM 11/2017
