Ludzki mózg to fascynujący narząd. Nie tylko jest najbardziej złożoną częścią naszego ciała, ale odgrywa kluczową rolę w określaniu tego, kim jesteśmy. Nasza świadomość, wiedza, pamięć, zdolność komunikowania się ze światem zewnętrznym, odczuwanie przyjemności i wiele innych funkcji ma swoje centra dowodzenia w mózgu.
Procesy w nim zachodzące definiują naszą osobowość, zachowanie, upodobania, awersje i preferencje. Nie rozumiem, dlaczego mówiąc o sobie, starając się podkreślić swoją uczciwość, w naszej kulturze ludzie dotykają się w okolicach serca. Szczerość, lojalność, prawdomówność powinno się raczej akcentować, wskazując na organ odpowiedzialny za te zachowania. Przysięgi i ślubowania powinno się więc składać, dotykając głowy, a nie jakiegoś tam mięśnia pompującego krew. Większość tradycyjnych zachowań, które ukształtowały naszą kulturę, ma swoje wielowiekowe korzenie, często wyrastające z niewiedzy. Nie proponuję zmieniać starych nawyków; jedynie wskazać na wzruszające rytualne absurdy.
Ludzki mózg jest zbudowany z miliardów neuronów. Komunikacja pomiędzy neuronami ma miejsce dzięki zmianom elektrycznych lub chemicznych potencjałów membranowych, generowanych dzięki polaryzacji i depolaryzacji styków pomiędzy neuronami, zwanych synapsami. Bardzo upraszczając, można zaobserwować, że z czysto anatomicznego punktu widzenia jesteśmy zdefiniowani poprzez nasze synapsy. Kombinacja milionów jednocześnie aktywnych neuronów odpowiada za generowanie znacznego pola elektrycznego, którego zmiany łatwo wykrywać przy pomocy EEG. Kombinacje zmian elektrycznej aktywności mózgu układają się w dyskretne wzory, zwane falami mózgowymi. Można rozróżnić kilka typów fal mózgowych:
1. Beta – emitowane, gdy czujemy się podenerwowani, napięci lub czujemy lęk. Emitowane są w zakresie od 13 do 60 Hz.
2. Alfa – obecne, kiedy jesteśmy zrelaksowani, ale świadomi otoczenia. Zakres: 7-13 Hz.
3. Theta – przy zredukowanej świadomości. Zakres: 4-7 Hz.
4. Delta – głęboki sen, brak świadomości. Zakres od 0,1 do 4 Hz.
Kontrolowane badania naukowe ponad wszelką wątpliwość wykazały, że muzyka ma znaczący wpływ na zachowanie mózgu. Powstała nowa dziedzina: terapia muzyczna, która wykorzystuje muzykę do leczenia pacjentów z depresją, chronicznym bólem, dzieci z problemami z koncentracją, a nawet chorych na nowotwory. Terapeuci muzyczni uważają, że zmiany fal mózgowych, indukowane przez odpowiednią muzykę, wpływają na zmianę rytmu oddychania, spowolnienie pracy serca. Ma to oczywisty wpływ na odczuwanie chronicznego stresu, który wiąże się nie tylko z relaksem, ale też bezpośrednio ze zdrowiem. Zaobserwowano również, że muzyka jest w stanie obniżyć ciśnienie krwi, napięcie mięsni, ba, nawet zwiększyć odporność immunologiczną. Głęboka relaksacja generuje wzrost fal mózgowych typu alfa. Muzyka jest w stanie zwiększyć poziom beta-endorfin, norepinefryn i dopamin. Innymi słowy: muzyka jest super.
Czekam cierpliwie na moment, kiedy w opisie technicznym domowych systemów do odtwarzania muzyki pojawi się nowa kategoria: zdolność do generowania fal alfa, i kiedy taki sprzęt doczeka się finansowania z Narodowego Funduszu Zdrowia.
Autor: Danek Elbaum
Źródło: MHF 4/2012
